Jazda pod wpływem narkotyków – wyzwanie dla systemu prawnego i organów ścigania
Podobnie jak jazda za kierownicą po spożyciu alkoholu, prowadzenie pojazdu będąc pod wpływem narkotyków lub substancji o podobnym działaniu jest bezwzględnie zakazywane. Chociaż przepisy są jasne i surowe kary za takie wykroczenia są przewidziane, rzeczywistość okazuje się dużo bardziej złożona. Nie jest proste ukaranie kierowcy, który zdecydował się na tak niebezpieczne zachowanie. Wszystko zależy od rodzaju substancji użytej przez daną osobę oraz jej interakcji z innymi substancjami. W rezultacie, osoba może nieświadomie naruszyć prawo i znaleźć się za kierownicą będąc pod wpływem zakazanych substancji. Poniżej wyjaśniam, czym to jest spowodowane i gdzie leży problem.
Problem prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu jest powszechny, ale dobrze zbadany. Służby policyjne mają odpowiednie procedury i sprzęt do wykrywania obecności alkoholu w organizmach kierowców. Wydaje się jednak, że znacznie większym problemem jest sytuacja osób, które decydują się prowadzić pojazd będąc pod wpływem narkotyków. Sprzęt do wykrywania substancji działających podobnie jak alkohol jest kosztowny i niewiele wiarygodny. Nie ma również skutecznych procedur do szybkiego radzenia sobie z osobami, które prowadzą pojazd pod wpływem substancji zakazanych innych niż alkohol. Stąd ryzyko „wpadki” dla tych osób jest znacznie mniejsze w porównaniu z tymi, które decydują się prowadzić po spożyciu alkoholu.
Ustawa jasno określa, że najbardziej surowo karane jest prowadzenie wszelkich pojazdów, od samochodów, przez rowery, motocykle, łodzie (szczególnie te silnikowe – uznawane są za „pojazdy silnikowe”), aż po statki powietrzne, pod wpływem alkoholu. Alkohol wpływa negatywnie na nasze zdolności psychomotoryczne, prowadząc do zaburzeń równowagi, ostrości widzenia, koordynacji ruchów i może powodować nadmierne pobudzenie lub senność. Przede wszystkim jednak alkohol zaburza naszą ocenę rzeczywistości i prowadzi do zastąpienia rozwagi przez fałszywe poczucie odwagi.
Okazuje się jednak, że system jest w stanie skutecznie radzić sobie z problemem pijanych kierowców. Pomimo niedoskonałości w prewencji, prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu jest łatwo wykrywane i takie osoby są skutecznie wykluczane z ruchu drogowego. Policjanci w Polsce przeprowadzają co roku miliony kontroli zawartości alkoholu w organizmach kierowców, a tylko w 2023 roku zatrzymano ponad 93 tysiące kierowców pod wpływem alkoholu.
